Śladem naszych publikacji, czyli ZUS radzi

W ostatnim numerze CWA pisaliśmy o przykrej sytuacji naszego Czytelnika po śmierci żony. Podobnych spraw jest wiele, więc poprosiliśmy Rzecznika Regionalnego ZUS Województwa Kujawsko-Pomorskiego Krystynę Michałek o informacje i odpowiedź na najczęściej zadawane pytania oraz wyjaśnienia w sprawach budzących najwięcej wątpliwości.

Takim tematem jest wypłata niezrealizowanego świadczenia. Prawo do świadczeń ustaje ze śmiercią osoby uprawnionej. W razie śmierci emeryta wstrzymanie wypłaty świadczenia następuje od miesiąca przypadającego po tym, w którym zmarł emeryt. Oznacza to, że gdyby termin wypłaty przypadał po dniu śmierci emeryta, wypłatę wstrzymuje się dopiero od następnego miesiąca.

Listonosz, który przynosi emeryturę po śmierci emeryta, nie powinien jej wypłacać domownikom, tylko zwrócić do ZUS, a uprawniony członek rodziny powinien złożyć do ZUS wniosek o wypłatę tzw. świadczenia niezrealizowanego. W sytuacji kiedy listonosz wypłaci świadczenie, ZUS ustali nadpłatę i będzie dochodził zwrotu wypłaconej kwoty. Pieniądze po śmierci emeryta trzeba zwrócić jako nienależnie pobrane świadczenie. Jeśli to było świadczenie, które zmarłemu się należało (tj. za miesiąc, w którym emeryt zmarł – bez względu na to, w którym dniu miesiąca) ZUS na wniosek o wypłatę niezrealizowanego świadczenia wyda formalną decyzję i przekaże pieniądze osobom uprawnionym. Wniosek o niezrealizowane świadczenie należy złożyć przed upływem 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, której przysługiwały świadczenia.

Przykład:

Pani Kasia, emerytka mieszkała z mężem. Kobieta zmarła we wrześniu i dlatego nie pobrała emerytury za wrzesień. Jej mąż jest uprawniony do pobrania – jako niezrealizowanego świadczenia – emerytury żony za wrzesień. ZUS wypłaci to świadczenie pod warunkiem, że mąż złoży wniosek w tej sprawie.

Pani Jolanta, emerytka była wdową i mieszkała sama. Jej dzieci mają własne rodziny i mieszkają osobno. Pani Jolanta zmarła we wrześniu i nie pobrała emerytury za ten miesiąc. Jej dzieci są uprawnione do pobrania – jako niezrealizowanego świadczenia – emerytury pani Jolanty za wrzesień, chociaż z nią nie mieszkały. ZUS wypłaci je pod warunkiem, że złożą w tej sprawie wniosek. Jeśli o wypłatę świadczenia występuje więcej niż 1 osoba, np., dwoje dzieci, ZUS podzieli należną im kwotę na równe części.

Kto może się starać o wypłatę niezrealizowanego świadczenia? Prawo do niezrealizowanych świadczeń mają:

– w pierwszej kolejności: mąż, żona lub dzieci zmarłego, jeśli prowadziły z nim wspólne gospodarstwo domowe,

– w drugiej kolejności: małżonkowie i dzieci, z którymi zmarły nie prowadził wspólnego gospodarstwa domowego (w razie braku małżonka, dzieci, z którymi zmarła osoba takie gospodarstwo prowadziła),

– w trzeciej kolejności: inni członkowie rodziny uprawnieni do renty rodzinnej lub ci, na których utrzymaniu pozostawała zmarła osoba, w razie braku wymienionych wyżej małżonka i dzieci.

Jakie trzeba złożyć dokumenty?

Dokumenty, na podstawie których ZUS ustali uprawnienia do niezrealizowanych świadczeń, to w szczególności:

– odpis aktu zgonu,

– odpis aktu małżeństwa – w przypadku śmierci małżonka,

– odpis aktu urodzenia – w przypadku śmierci dzieci,

– środki dowodowe potwierdzające fakt prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego lub fakt przyczyniania się do utrzymywania osoby zmarłej.

Druk wniosku o niezrealizowane świadczenie (ZUS RP-18) dostępny jest na stronie internetowej zakładu, a także w każdej placówce ZUS.

Oprac. (B. Walas), fot. ilustracyjne