Pomoc logopedyczna ze wsparciem LGD

Od początku bieżącego roku Lokalna Grupa Działania Ziemia Wąbrzeska rozpoczęła realizację projektu pn. „Językowy lodołamacz – stacja przedszkole!”, dofinansowanego przez Fundację BGK w ramach konkursu grantowego „Na dobry początek”.

Dzięki tej inicjatywie placówki przedszkolne w Dębowej Łące, Książkach, Zieleniu oraz Wąbrzeźnie otrzymały innowacyjny sprzęt i zestawy gier do nauki logopedii, a także logorytmiki o wartości blisko 15 tysięcy złotych. Natomiast nauczyciele sprawujący opiekę logopedyczną uczestniczyli w kursie doskonalącym prowadzenie zajęć. Jak informuje dyrektor biura LGD Ziemia Wąbrzeska Maciej Rataj, wyposażenie edukacyjne trafiło między innymi do przedszkolaków w Książkach, gdzie funkcję logopedy pełni Katarzyna Brytan, nauczycielka z wieloletnim stażem pracy pedagogicznej.

– Jako logopeda w Przedszkolu w Książkach pracuję od bieżącego roku szkolnego, natomiast rok wcześniej prowadziłam tu zajęcia logopedyczne w ramach projektu unijnego „Rozszerzenie oferty przedszkola o dodatkowe zajęcia zwiększające szanse edukacyjne dzieci w Gminie Książki” – wyjaśnia Katarzyna Brytan. – W roku szkolnym 2019/2020 pomocą logopedyczną w przedszkolu objętych było dwadzieścioro czworo dzieci, spośród których dwadzieścioro to sześciolatki, które już od września zaczną naukę w pierwszej klasie szkoły podstawowej. Pomoc dla tej najmłodszej grupy była priorytetem, aby umożliwić im jak najlepszy start w szkole. Niestety, z roku na rok można zaobserwować, iż coraz więcej dzieci potrzebuje wsparcia logopedycznego – dodaje Katarzyna Brytan.

Wsparcie także dla nauczycieli

Jednym z celów projektu było doskonalenie warsztatu pracy nauczycieli wychowania przedszkolnego. Mieli oni możliwość wzięcia udziału w kursie pn. „Logopedia w praktyce nauczycieli”, certyfikowanym przez Studium Prawa Europejskiego. – Możliwość uczestnictwa w tym kursie  pozwoliła mi na usystematyzowanie wiedzy, którą zdobyłam w trakcie studiów z zakresu logopedii. Szkolenie trwało przez trzy miesiące i składało się z siedmiu modułów. W programie znalazło się sporo teorii, ale jeszcze więcej rozwiązań praktycznych. Poruszone zostały m. in. takie zagadnienia jak: diagnoza, profilaktyka i terapia logopedyczna, zaburzenia komunikacji językowej, metodyka postępowania logopedycznego oraz metodyka zajęć korekcyjno-wyrównawczych, logorytmika oraz wady twarzowo-zgryzowe i ich wpływ na wady wymowy, ortodoncja. Ważną kwestią była ponadto współpraca z rodzicami – wylicza Katarzyna Brytan. – Dla mnie najciekawsze okazały się zajęcia z logorytmiki, gdyż duży nacisk kładziony był na zajęcia praktyczne. Logorytmika łączy w sobie terapię logopedyczną i rytmikę, a takie zestawienie umożliwia zaktywizowanie zarówno sfery słuchowej, jak i ruchowej dziecka. Metodę tę stosuje się, pracując z dziećmi, które mają zaburzenia słuchu. Zajęcia dla dzieci opierają się na wesołych piosenkach, które są łatwe do zapamiętania i wpadają w ucho. Wyraźne śpiewanie korzystnie wpływa na prawidłową wymowę głosek i dykcję, szczególnie jeśli śpiewaniu towarzyszy rytmiczny ruch. W logorytmice każde ćwiczenie ruchowe ma charakter zabawy – tłumaczy Katarzyna Brytan.

Pomoce dydaktyczne wspomagają terapię

W ramach projektu do oddziału przedszkolnego w Książkach zostało przekazane wyposażenie edukacyjne, którego częścią jest profesjonalne oprogramowanie do ćwiczeń z dziećmi – eduSensus Logopedia i eduSensus przez zabawę. Przedszkole otrzymało również zestaw 8. gier planszowych o tematyce logopedycznej. – Przekazane przez LGD Ziemia Wąbrzeska oprogramowanie oraz gry planszowe bez wad wymowy stają się dla dzieci fajną zabawą – wyjaśnia Katarzyna Brytan. – Gry logopedyczne są znakomitą formą rozrywki, która łączy się z ćwiczeniami, poprzez co przestaje być nudnym dla dzieci powtarzaniem słów i zbitek wyrazowych. Nauka prawidłowej wymowy to jeden z etapów rozwoju dziecka, zaś planszowe gry logopedyczne korzystnie wpływają na rozwój mowy dziecka w wieku przedszkolnym oraz wczesnoszkolnym, szczególnie w zakresie poprawnej wymowy głosek, poszerzania słownika oraz rozwoju słuchu. Gry mają ciekawą fabułę, zabawnych bohaterów, a przede wszystkim przydatną treść. Dzięki nim dziecko z dysfunkcjami mimowolnie uczy się słów oraz różnego typu głosek – wyjaśnia logopeda. – „Planszówki” to dobre rozwiązanie także dla rodziców, przy czym wymagają tylko niewielkiego nakładu finansowego. Gry logopedyczne można kupić do domu i razem z dzieckiem ćwiczyć  poprawną wymowę przez zabawę. Nie ukrywam jednak, że najbardziej atrakcyjny dla naszych przedszkolaków jest profesjonalny pakiet logopedyczny. Wyjątkowość LOGO-GIER polega na tym, że zawarte w zestawie gry są sterowane głosem i mogą mieć szerokie zastosowanie. Dzięki atrakcyjnej, multimedialnej formie dzieci bardzo chętnie uczestniczą w terapii. W ćwiczenia wbudowany jest system wzmocnień pozytywnych, dzięki którym dzieci otrzymują jasne i budujące komunikaty, dotyczące postępów terapii. Uczestnicy podczas pracy multimedialnej mają możliwość nagrania swoich wypowiedzi i późniejszego ich odsłuchania – dodaje Katarzyna  Brytan.

Jeżeli dziecko wykazuje wady wymowy i percepcji słuchowej, a nie otrzyma pomocy logopedycznej,  może to niekorzystnie wpłynąć na naukę czytania i pisania. – Nieprawidłowa artykulacja głosek nie oznacza jednak, że dziecko na pewno będzie miało problemy z nauką. Wada wymowy, która wynika z wad zgryzu lub obniżonej ruchomości narządów artykulacyjnych, nie ma widocznego wpływu na rozwój dziecka. Natomiast dzieci, które przejawiają problemy z mową, mogą mieć trudności w czytaniu, pisaniu i rozumieniu poleceń. Zdarza im się zmieniać kolejność liter w wyrazie, przestawiać lub gubić całe sylaby. Źle odczytany wyraz zmienia się w słowo o innym znaczeniu. Analiza i synteza słuchowa to procesy niezbędne do nabywania umiejętności czytania i pisania. Zaburzenia mowy są jednym z wyznaczników specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu, czyli trudności o charakterze dyslektycznym – tłumaczy Katarzyna Brytan.

Ważna rola rodziców

Dzieciom można oczywiście pomóc, a niebagatelną rolę odgrywają tu rodzice. – Rodzice są pierwszymi wychowawcami dzieci, dysponują wiedzą w zakresie ich potrzeb rozwojowych i edukacyjnych – mówi Katarzyna Brytan. – Już od pierwszego dnia życia rodzice mogą zająć się profilaktyką logopedyczną. Na początku mogą to być bardzo proste czynności, np. należy zwracać uwagę, aby dziecko oddychało nosem, a nie ustami. Ponieważ człowiek wykorzystuje do artykulacji głosek te same narządy, co do jedzenia, a więc wargi, język, zęby i podniebienie, to należy obserwować również jak dziecko je. Czy żuje, czy połyka całe kawałki jedzenia? Ponadto przyswajanie pokarmu przez smoczek nie przygotowuje języka do artykulacji. Język leży wówczas płasko, nie pracuje, nie ćwiczy też żuchwa, dlatego należałoby, jak tylko to możliwe, wprowadzić do diety dziecka pokarmy stałe o różnych konsystencjach. Również ssanie smoczka zaburza późniejszą prawidłową artykulację – wskazuje logopeda.

Specjalista najczęściej ćwiczy z dziećmi tylko w ograniczonym czasie, np. raz w tygodniu, natomiast rodzice mogą ćwiczyć codziennie w dom. – Najlepiej byłoby prowadzić ćwiczenia w formie zabawy – mówi Katarzyna Brytan. – Jeśli dziecko nie chce ćwiczyć, to lepiej go nie męczyć, ale warto wówczas wybrać krótkie ćwiczenia, za to wykonywane częste. Jest wiele ćwiczeń logopedycznych, które rodzice mogą wykonywać w domu z dziećmi, np. puszczanie baniek, naśladowanie odgłosów zwierząt (czyli kląskanie konika, naśladowanie sowy, krowy), żucie gumy, łapanie chrupek językiem z talerza, picie przez słomkę, robienie przez słomkę burzy w szklance wody, zlizywanie dżemu z chleba, robienie balonów z policzków, oblizywanie się jak kotek oraz wiele, wiele innych – wylicza logopeda.

Ważne jest, aby ćwiczenia wykonywać systematycznie, w miarę możliwości codziennie. Kiedy rodzice z dziećmi ćwiczą sporadycznie albo wcale, to logopeda podczas terapii często musi się cofnąć i zacząć jeszcze raz pracować nad określoną umiejętnością dziecka. – Bardzo istotnym elementem pracy rodziców w domu są tak zwane wzmocnienia pozytywne, czyli po prostu pochwały – wyjaśnia Katarzyna Brytan. – Niewątpliwie należy, a co za tym idzie, szybciej osiągnie sukces w postaci poprawnej mowy – zaznacza.

Przydatny internet i nauka zdalna

Katarzyna Brytan wykorzystuje w swojej pracy także nauczanie zdalne, przede wszystkim współpracując z rodzicami dzieci, które mają problemy logopedyczne. – Powstała specjalna grupa na Messengerze i tam przesyłam rodzicom materiały do ćwiczeń w domu. Rodzice mają także możliwość nagrania swoich dzieci podczas pracy i przesłania mi efektów na pocztę e-mail. W dobie powszechnej informatyzacji istnieje bardzo wiele stron, poświęconych ćwiczeniom logopedycznym w domu. Na kanale YouTube wielu logopedów umieszcza filmiki z ćwiczeniami, które można wykonać w domu – mówi logopeda.

(krzan)

Fot. (nadesłane)