Ćwiczą ciało, umysł i serce

Warsztaty Terapii Zajęciowej przy Wąbrzeskim Stowarzyszeniu Pomocy Dzieciom Specjalnej Troski mogą poszczycić się reprezentacyjnym symbolem. Od teraz placówka posiada swój sztandar. 28 października w kościele Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza sztandar został poświęcony przez proboszcza ks. dr. Jana Kalinowskiego.

Warsztaty Terapii Zajęciowej na trwałe wpisały się w wąbrzeski krajobraz instytucji zajmujących pomocą osobom niepełnosprawnym. Bogate doświadczenie, cenne osiągnięcia i autentyczna troska o podopiecznych to atrybuty WTZ. Wchodząc do budynku Warsztatów, nie sposób nie zauważyć idei, która przyświeca pracy tej jednostki. Ćwiczyć ciało, umysł i serce to wyzwanie, jakiemu muszą sprostać ludzie zajmujący się osobami niepełnosprawnymi. Taką grupę udało się zebrać w wąbrzeskim WTZ. Znalazło tu dla siebie miejsce pięćdziesięcioro niepełnosprawnych z całego powiatu. To przeważnie ludzie młodzi, między 16. a 40. rokiem życia. Do ich dyspozycji stworzono 10. warsztatów tematycznych. W placówce mogą liczyć na troskę, cierpliwość i miłość. - Oni dają nam też to, co mają najlepsze. Ich serca są czyste jak u dzieci - podkreślają pracownicy WTZ.

            Pomysłodawczynią przygotowania sztandaru jest Marta Kowaliszyn, prezes Wąbrzeskiego Stowarzyszenia Pomocy Dzieciom Specjalnej Troski oraz kierownik WTZ  (od początku jego działalności). - Wykonanie zostało powierzone doświadczonym terapeutkom, tj. paniom Michalinie, Alicji i Annie, a swój wkład w dzieło miał również kierowca pan Edek, bez którego materiał ani ozdobne nici nie trafiłyby na stół tkacki na czas - podkreśla Marta Kowaliszyn.

            W uroczystości uczestniczyła kadra oraz podopieczni  Warsztatów wraz z  rodzinami. Nie zabrakło także zaproszonych gości, m.in. starosty Krzysztofa Maćkiewicza, wicestarosty Bożeny Szprynieckiej, burmistrza Leszka Kawskiego, dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Wąbrzeźnie Justyny Przybyłowskiej, dyrektora Domu Pomocy Społecznej w Wąbrzeźnie Aldony Klimczak  oraz wiceprzewodniczącego Wąbrzeskiego Stowarzyszenia Pomocy Dzieciom Specjalnej Troski Alojzego Kędziorskiego i członka Stowarzyszenia Larysy Ramlau.

            Jedyne takie WTZ-y

            - To najprawdopodobniej pierwszy i jedyny  sztandar WTZ w Polsce - zauważył podczas kazania ks. Jan Kalinowski. Z kolei Marta Kowaliszyn, przekazując sztandar podopiecznym, wyraziła nadzieję, że stanie się on symbolem dla całej społeczności warsztatowej. Stwierdziła, że to szczególny dzień w historii WTZ. - Logo sztandaru „Ćwiczyć ciało, umysł i serce” odzwierciedla uczestników Warsztatu Terapii Zajęciowej w Wąbrzeźnie, ich ciężką pracę każdego dnia, gdy ćwiczą swoje ciało, swój umysł i swoje serce otrzymując serce i dobroć opiekunów oraz terapeutów. Na każdy dzień wielkiej i ciężkiej pracy życzę wszystkim ogromnej wytrwałości - podkreśliła Marta Kowaliszyn.

            Wieloletnia działalność

            Wąbrzeskie Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom Specjalnej Troski  powstało w 1995 roku. Wśród głównych celów swojej działalności wskazuje pomoc dzieciom oraz ich rodzicom (zrzeszonym i niezrzeszonym w Stowarzyszeniu) w polepszaniu warunków bytowych, podnoszeniu poziomu kultury i oświaty oraz włączanie do czynnego życia społecznego. - Od wielu lat prowadzimy rehabilitację dzieci z MPD, zespołem Downa i innymi upośledzeniami. Swoim działaniem obejmujemy miasto oraz przyległe gminy należące do powiatu wąbrzeskiego - wyjaśnia Marta Kowaliszyn. - Już w 1996 r. dzięki środkom uzyskanym z PFRON Stowarzyszenie zakupiło samochód, co pozwalało na dowożenie dzieci na rehabilitację z całego powiatu. Oprócz rehabilitacji prowadzimy zajęcia świetlicowe. Organizujemy naszym podopiecznym wakacje, ogniska, wycieczki, różne okolicznościowe spotkania - wylicza pani prezes.

            Nie tylko Stowarzyszenie, czyli trochę historii

            Pomysł utworzenia Warsztatu Terapii Zajęciowej zrodził się w 1998 roku. W maju tego roku Stowarzyszenie otrzymało od ówczesnych władz samorządowych pomieszczenia z przeznaczeniem na warsztat, a w 1999 r. podpisana została umowa z PFRON na zorganizowanie i działalność warsztatu.  W lutym 2000 r. WTZ rozpoczęły swoją działalność, obejmując opieką 50 osób niepełnosprawnych. W połowie 2000r. Stowarzyszenie podpisało również umowę z PFRON na realizację zadań zlecanych organizacjom pozarządowym. Następnie w 2001r. podpisano porozumienie na pięcioletnie realizowanie zadań w ramach Programu Partner, dzięki któremu wypracowało system rehabilitacji dla dzieci od urodzenia do 16 roku życia.

            W 2007 r. Stowarzyszenie uruchomiło Zakład Aktywności Zawodowej Kręgielnia "Mango". Środki na ten cel uzyskano z PFRON za pośrednictwem Urzędu Marszałkowskiego, natomiast budynek Stowarzyszenie otrzymało od Urzędu Miasta Wąbrzeźno w nieodpłatne użyczenie. 
Stowarzyszenie realizuje ponadto wiele projektów o charakterze sportowo – rekreacyjno – integracyjno – kulturalnym, m.in. "Radosny Plusk", „Strzał w dziesiątkę”, projekt "Tak mało trzeba nam - warsztaty psychologiczne dla rodziców".

Różnorodność oferty WTZ

            Warsztat edukacji i umiejętności społecznych

            Celem tego warsztatu jest wyrabianie w uczestnikach zaradności osobistej i samodzielnego wykonywania ról społecznych, umożliwiających aktywne uczestnictwo w życiu społecznym. Zajęcia edukacyjne obejmują np. ćwiczenia pisania, czytania i liczenia, korzystania z zmechanizowanego sprzętu (telefon, odkurzacz, pralka, żelazko), a także naukę i przygotowanie prostego posiłku. Podopieczni mają możliwość poznania zasad zachowania na poczcie oraz innych instytucji społecznych takich jak komunikacja miejska, straż pożarna, pogotowie i policja. Uczestnicy kształtują równocześnie poprawne zachowanie się w placówce WTZ i poza nią.

            Warsztat stolarski

            Pod czujnym okiem terapeuty uczestnicy obrabiają  kawałki drewna, szlifują je i heblują. Uczą się wbijać gwoździe, przykręcać śruby i wkręty, posługiwać się narzędziami i urządzeniami mechanicznymi. Rozwija to ich zdolności manualne. Zapoznają się także z podstawowymi czynnościami technologicznymi, uczą się świadomego i planowanego działania oraz pracy z narzędziami służącymi do naprawy uszkodzonego sprzętu. Wykonują proste wypalanki w drewnie, półki, ramki do obrazów, różne formy kwiatów z drewna, pudełka i drobne przedmioty gospodarstwa domowego.

            Warsztat komputerowo-poligraficzny

            W pracowni komputerowej do dyspozycji uczestników jest kilka stanowisk komputerowych z drukarkami i skanerem. Praca odbywa się z wykorzystaniem gotowych programów, co ułatwia realizację ustalonych wcześniej planów. Uczestnicy również pracują w Internecie oraz tworzą stronę o WTZ. Podopieczni piszą również artykuły do gazetki warsztatowej "To i owo o Warsztacie Terapii Zajęciowej". Dużym zainteresowaniem cieszą się gry komputerowe. Rozwijają one spostrzegawczość, wyobraźnię i zmuszają do myślenia a obsługa klawiatury i myszki jest wspaniałym ćwiczeniem manualnym.

            Warsztat gospodarczy

            Całoroczna praca polega na opiece nad zwierzętami. Ponadto praca w tym warsztacie daje uczestnikom możliwość wykazania się i ćwiczenia sprawności fizycznej podczas posługiwania się prostymi narzędziami. Uczestnicy dbają również o drzewa, trawniki i kwiaty rosnące wokół budynku warsztatu. 

            Warsztat krawiecki 

            Pracownia umożliwia kształtowanie i rozwój zdolności manualnych w zakresie posługiwania się igłą, nożyczkami, maszyną do szycia, żelazkiem. Uczestnicy poznają także tajniki szycia ręcznego, kroju, podszywania i skracania odzieży. Uczą się podstawowych ściegów i przyszywania guzików. Szyją fartuchy ochronne dla kolegów z warsztatu stolarskiego, fartuszki kuchenne, poduszki, maskotki a także rekwizyty i stroje do przedstawień dla kółka teatralnego.

            Warsztat haftu i tkactwa

            Dziewczęta w warsztacie haftu i tkactwa zajmują się haftowaniem, robótkami na drutach i szydełkowaniem. Wykonują także aplikacje tzn. wzory naszywane na tło, do ozdabiania poduszek, makatek i obrusów. Uczą się jak planować i rozmieścić rysunek na płótnie, dobrać odpowiednie kolory nici i rodzaj ściegu. Na krosnach tworzą piękne gobeliny i makramy. Wszelkie robótki są doskonałym ćwiczeniem rąk. Rozwijają zdolności manualne uczestników, precyzję ruchów, uwagę oraz orientację w przestrzeni. 

            Warsztat gastronomiczny

            Zajęcia kulinarne prowadzone są w dużej kuchni wyposażonej w niezbędny sprzęt gospodarstwa domowego. Przygotowywane są tam posiłki dla wszystkich podopiecznych warsztatu. W czasie zajęć uczestnicy poznają sposoby przyrządzania prostych potraw, zup, sałatek, deserów, ciast. Poznają także urządzenia kuchenne i zasady posługiwania się nimi. Uczą się nakrywania i dekorowania stołu oraz odpowiedniego zachowania się przy stole. Poznają wartości odżywcze warzyw i owoców a także zasady zdrowego żywienia. Zajęcia te uczą podopiecznych samodzielności w dziedzinie zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych. Wpływają pozytywnie na samopoczucie, wzmacniają poczucie własnej wartości i wiary we własne możliwości, poczucie odpowiedzialności i zaradności życiowej, uczą wykonywania pracy zespołowej.

            Warsztat teatralno-muzyczny

            Środkiem oddziaływania terapeutycznego jest tu muzyka (muzykoterapia). Muzyka pobudza wyobraźnię i wpływa korzystnie na kojarzenie. Ma zdolność wzbudzania emocji, zaspokaja potrzebę ekspresji emocji i zabawy. Pobudza potrzeby estetyczne i poznawcze. Działa na procesy fizjologiczne, na funkcje wegetatywne i motoryczne. Muzyka w sposób dynamiczny zmienia słuchacza, przekazuje napięcie, pobudza do działania, do skupienia uwagi, skłania do wzruszeń. Uczestnicy chętnie biorą udział w zabawach ruchowych. Tańczą, śpiewają, wystukują rytm znanych piosenek na prostych instrumentach muzycznych takich jak: trójkąt, bębenek, tamburyno, grzechotka, cymbały. 

            Przy warsztacie teatralno-muzycznym działa kółko teatralne. Grupę tę tworzą osoby z umiarkowanym stopniem upośledzenia umysłowego. Swoje umiejętności, osiągnięcia aktorskie i przygotowane przedstawienia prezentują przed rodzicami, opiekunami, osobami zaprzyjaźnionymi podczas okolicznościowych spotkań i zabaw. Zdobywane przez "aktorów" umiejętności wymagają jednak ciągłej pracy, poświęcenia, samozaparcia. Najważniejsze jest jednak dla nich to, że osiągnęli swój wyznaczony cel. Dowodem tego są liczne brawa po przedstawieniach, a przede wszystkim akceptacja tych, którzy zazwyczaj umieją robić wszystko lepiej niż oni. 

            Warsztat plastyczny

            Zajęcia w warsztacie plastycznym dają uczestnikom możliwość wyrażenia tych przeżyć, które są trudne do przekazania w słowach. Pozwalają na odreagowanie emocji i napięć. Zajęcia te są zazwyczaj powiązane z tematyką całodziennej pracy, z treściami środowiska społeczno-przyrodniczego. Niekiedy mają charakter swobodnej ekspresji, która daje możliwość wyobraźni pozwalając na własną inwencję twórczą. Uczestnicy korzystają z różnorodnych materiałów, narzędzi i pomocy np.: płótna, papieru, modeliny, bibuły. Wykorzystują różnorodne techniki od szkicowania poprzez rysowanie, malowanie, wycinanie, klejenie do lepienia z gliny, masy solnej i papierowej oraz zdobnictwo. W ramach zajęć wykonują biżuterię z modeliny, figurki i kompozycje z masy solnej, ozdoby, stroiki świąteczne, kompozycje z suszonych kwiatów, malują obrazy a także tworzą je z resztek tkanin, skóry, gałązek, szyszek. Zajęcia w tym warsztacie mają na celu wszechstronne rozwijanie osobowości uczestnika, usprawnianie manualne, ćwiczenia koordynacji oka i ręki, ćwiczenia spostrzegawczości i uwagi. 

            Terapia mowy

            Prowadzone są tam ćwiczenia logopedyczne. Polegają one na kształtowaniu poprawnej mowy, mowy spontanicznej, użytkowej, rozwoju pojęć i słownictwa, likwidacji istniejących wad wymowy, nauce poprawnej artykulacji. Zajęcia te obejmują różnorodne i ciekawe formy uwzględniające czynnik rekreacyjny, odprężający i mobilizujący do dalszych wysiłków. Terapeuta dobiera odpowiednie metody porozumiewania się z uczestnikami, kierując się przede wszystkim ich możliwościami psychofizycznymi. Stosowane są ćwiczenia oddechowe i oddechowo-głosowe, ćwiczenia słuchowe oraz ćwiczenia usprawniające język, żuchwę i wargi.

            Sala rehabilitacji ruchowej

            Uczestnicy WTZ biorą również udział w zajęciach organizowanych na sali rehabilitacyjnej, które pozwalają na rozładowanie emocji, rozluźnienie i odprężenie od typowych zajęć tematycznych. Każdy uczestnik ma indywidualny tok usprawniania ruchowego, opracowany przez rehabilitanta, z uwzględnieniem zaleceń i orzeczeń lekarskich. Ma to na celu właściwe stymulowanie rozwoju organizmu, rozwój sprawności psychofizycznej, kształtowanie korzystnych nawyków ruchowych, korekcję oraz kompensację odchyleń i braków rozwojowych. Do dyspozycji uczestników w sali rehabilitacyjnej są rowery treningowe, stepper, materace, drabinki, atlas, stół terapeutyczny do ćwiczeń manualnych, stół do tenisa stołowego, rotory. Osoby z dysfunkcjami narządu ruchu (przykurcze, ograniczenia ruchomości) ćwiczą na podwieszkach w uniwersalnym gabinecie usprawniania leczniczego (UGUL).

            Dodatkowo w placówce prowadzone są także zajęcia teatralne (przez wykwalifikowanego teatrologa), zajęcia taneczne oraz zajęcia na sali rehabilitacyjnej pn. zdrowy kręgosłup.

(krzan)