105. rocznica powrotu Wąbrzeźna do Rzeczypospolitej

20 stycznia 1920 roku to data, która dla mieszkańców Wąbrzeźna ma szczególne znaczenie. Właśnie wtedy, a nie w listopadzie 1918 roku, miasto ponownie stało się częścią odrodzonej Polski

W ramach obchodów 105. rocznicy tego historycznego wydarzenia w Starostwie Powiatowym w Wąbrzeźnie odbyło się uroczyste spotkanie zatytułowane „Szlakiem pamięci”.

Lekcja historii pełna emocji

Spotkanie, na zaproszenie wicestarosty Gizeli Pijar, poprowadził ceniony regionalista i historyk Paweł Becker, który w swojej prelekcji ukazał bogatą historię tamtych dni. Wykład wzbogaciły archiwalne fotografie przedstawiające wkroczenie wojsk polskich do Wąbrzeźna. Uczniowie miejscowego liceum ogólnokształcącego, zaangażowani w czytanie tekstów źródłowych i wspomnień mieszkańców, dodali spotkaniu niezwykłej atmosfery.

Wrażenia uczestników

„Z wielkim zainteresowaniem i uwagą wysłuchałam prelekcji o tym, jak ówcześni mieszkańcy miasta świętowali odzyskanie wolności. Sposób przekazania tej radości był tak bardzo obrazowy, że przez chwilę miałam wrażenie, iż jestem wśród nich i czuję łopot powiewających na wietrze flag. To była patriotyczna lekcja historii” – podzieliła się wrażeniami jedna z uczestniczek.

Hołd bohaterom lokalnej historii

W drugiej części spotkania przypomniano postacie, które odegrały kluczową rolę w walce o przyłączenie Pomorza do Polski. Bohaterowie lokalnej niepodległości – matki i ojcowie wąbrzeskiej wolności (w tym gronie m.in. Józef i Irena Szczepańscy, Franciszek i Adela Łukiewscy, Anna Piasecka, hrabina Maria Potocka, ksiądz Ksawery Połomski, Jerzy Ślaski) – zostali uhonorowani za swoje poświęcenie i determinację, która przyczyniła się do zrealizowania zapisów traktatu wersalskiego.

Wyjątkowa jednodniówka

Wyjątkową niespodzianką na zakończenie spotkania był prezent dla każdego uczestnika - tzw. jednodniówka. Publikacja, której pomysłodawczynią i autorką była instruktorka wąbrzeskiej biblioteki Agnieszka Błaszak, zawierała unikalne teksty źródłowe związane ze świętowaną rocznicą, pieczołowicie przechowywane w zbiorach regionalnych książnicy.

W jednodniówce można znaleźć fragmenty pamiętnika Marianny Zalewskiej, ukrytego wśród przepisów kulinarnych, relację z balu wydanego przez polskich żołnierzy, opowiedzianą przez Halinę Czypicką Aleksandrze Bacińskiej w 1991 roku. Halina Czypicka była córką ówczesnego starosty wąbrzeskiego Józefa Szczepańskiego i jako siedemnastolatka brała udział w zabawie. A także opis wydarzeń z pierwszej polskojęzycznej historii miasta autorstwa Józefa Stańczewskiego. Ta starannie opracowana publikacja, nawiązująca tematem, ale i formą do dawnych wydawnictw, stała się swoistą podróżą w czasie, przybliżającą atmosferę tamtych dni.

Biblioteka przekazała jednodniówkę władzom miasta, powiatu, dyrektorom szkół i bibliotekom szkolnym. Egzemplarze są również dostępne w wypożyczalni dla dorosłych przy u. Matejki 11 B.

Tradycje drukarskie

Warto dodać, że wydrukiem publikacji zajęły się Wąbrzeskie Zakłady Graficzne, które w tym roku również świętują 105-lecie swojej działalności. Bo to właśnie w 1920 roku, wkrótce po powrocie Wąbrzeźna do Macierzy, Bolesław Szczuka – wydawca „Głosu Wąbrzeskiego” – założył drukarnię, która stała się symbolem lokalnej przedsiębiorczości i kulturalnej aktywności. Dzięki jego wysiłkom zakłady drukarskie nieustannie się rozwijały, wydając liczne broszury, kalendarze, jednodniówki oraz inne publikacje, które rozsławiały Wąbrzeźno daleko poza jego granicami. Dziś, po 105 latach, tradycję tę kontynuują Wąbrzeskie Zakłady Graficzne Sp. z o.o. Zakłady te nie tylko podtrzymują ducha poligrafii w regionie, ale także przypominają o dziedzictwie kulturowym i gospodarczym, jakie pozostawił Bolesław Szczuka. Wiele eksponatów i pamiątek związanych z historią drukarni można zobaczyć w „Sali Tradycji Drukarskich” przy ul. Mickiewicza 15.

Święto historii i wspólnoty

Obchody 105. rocznicy powrotu Wąbrzeźna do Rzeczypospolitej stały się wyjątkowym wydarzeniem, które połączyło mieszkańców w refleksji nad historią. Wąbrzeska biblioteka, która niezmiennie stara się być jest ważnym centrum kultury i historii lokalnej, miejscem, które inspiruje, edukuje i łączy – dziękuje wszystkim za obecność, wspólne świętowanie i pielęgnowanie pamięci o tych, którzy walczyli o naszą wolność.

(ak), fot. nadesłane