Współpraca ponad podziałami

Młode pokolenie doskonale rozumie, że wspólne projekty można realizować niezależnie od przynależności narodowej, religijnej czy kulturowej. Wiedzą to również uczniowie wąbrzeskiego liceum.

Od 16 do 23 czerwca społeczność Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Wąbrzeźnie gościła 18-osobową grupę młodzieży z partnerskiej szkoły w Alsfeld (kraj związkowy Hessen). Współpraca z Albert-Schweitzer-Schule trwa już od 30 lat i jest z pewnością jedną z najdłużej funkcjonujących wymian polsko-niemieckich w Polsce.

– Tegoroczne spotkanie stanowiło jeden punktów programu „Zachować pamięć”. Tytuł projektu brzmiał „Terror hitlerowski w Polsce w czasie II Wojny Światowej – Zbrodnia Pomorska i Holokaust” – mówi Michał Stenzel, nauczyciel języka niemieckiego. – Młodzież zajmowała się politycznym i społecznym kontekstem powstania narodowego socjalizmu, szczególnie od momentu przejęcia władzy przez Hitlera w 1933 roku. Uczniowie wzbogacali też swoją wiedzę nt. Holokaustu i okupacji ziem polskich przez hitlerowskie Niemcy w czasie II wojny światowej oraz poznawali historię odwiedzanych miejsc pamięci terroru hitlerowskiego w Polsce. W programie wymiany znajdowała się m.in. trzydniowa wycieczka do Łodzi, w trakcie której zwiedziliśmy stację Radegast, Cmentarz Żydowski i teren Getta Łódzkiego. W Centrum Dialogu im. Marka Edelmana odbyły się zajęcia o życiu w Gettcie Łódzkim oraz warsztaty nt. piramidy Allporta – mechanizmu działania wykluczeń społecznych – opisuje Michał Stenzel.

Tak jak do tej pory, goście zostali przyjęci przez rodziny wąbrzeskich licealistów. Dzięki temu integracja przebiega w serdecznej, rodzinnej atmosferze. Program kilkudniowego pobytu był ciekawy i urozmaicony.

– W piątek przed południem powitaliśmy naszych przyjaciół w progach naszej ponad stuletniej szkoły. Po wprowadzeniu w temat „Zbrodni Pomorskiej” pojechaliśmy do Łopatek Polskich. Tam odbyła się lekcja historii w dawnej piaskowni przy pomniku, poświęconym zamordowanym w 1939 r. przez hitlerowców mieszkańcom Wąbrzeźna i okolic – mówi Michał Stenzel. – Młodzież zapaliła znicze i złożyła je pod pomnikiem. Następnie odbył się spacer nad jeziorem w Łopatkach, zaś po powrocie oprowadziliśmy naszych przyjaciół po Wąbrzeźnie i zjedliśmy obiad w restauracji „Stary Młyn”.

W sobotę rano młodzi Polacy i Niemcy udali się na wycieczkę do Torunia. – Najpierw byliśmy w kolejnym miejscu pamięci – na cmentarzu Barbarka, w miejscu kaźni ludności z okolic Torunia, upamiętnionym w formie cmentarza-mauzoleum. Odbyły się tu krótkie zajęcia historyczne i młodzież również zapaliła znicze. O 11:00 przejechaliśmy do centrum Torunia, gdzie przewodnik (w języku niemieckim) zaprezentował najciekawsze zabytki tego pięknego miasta. Jedną z atrakcji był także rejs statkiem po. Wśród pamiątek z Torunia oczywiście nie mogło zabraknąć słynnych toruńskich pierników. Natomiast wieczorem uczestnicy wymiany wzięli udział w kolejnej edycji „Nocy filmowej w LO” – opowiada Stenzel.

Jak wyjaśnia Michał Stenzel, niedziela należała do młodzieży. Wolny czas organizowali gościom polscy gospodarze. – Goście, razem z rodzinami naszej młodzieży, wyjeżdżali na wycieczki do Grudziądza, Gdańska, Bydgoszczy, Torunia i Malborka. Odbywali wspólne spacery nad pięknymi wąbrzeskimi jeziorami, grillowali, chodzili na kręgle i na spotkania do lokali, czyli wykorzystywali czas na to, co najważniejsze w trakcie wymiany: lepiej się poznawali, spędzali wspólnie czas, rozmawiali po niemiecku i angielsku, zawiązywały się pierwsze przyjaźnie – mówi nauczyciel.

Kolejne trzy dni stanowiły punkt kulminacyjny tegorocznego spotkania. W tym czasie odbył się wspólny wyjazd na trzydniową wycieczkę do Łodzi. W poniedziałek młodzież zwiedziła Stację Radegast – dawną stację końcową dla deportowanych Żydów z Europy Zachodniej do łódzkiego getta oraz miejsce wywozu Żydów do obozów zagłady. Współcześnie jest tu memoriał, miejsce pamięci, poświęcone ofiarom Litzmannstadt Getto (Getta Łódzkiego). W programie znalazła się też wizyta na Cmentarzu Żydowskim, zwiedzanie terenu dawnego getta oraz starówka Łodzi.

– Wtorek był dniem, w którym również zajmowaliśmy się bolesną polsko-niemiecką historią – opisuje Stenzel. – Najpierw mieliśmy zajęcia w Centrum Dialogu im. Marka Edelmana nt. Holocaustu. Po obejrzeniu filmu “Śmierć Zygielbojma” udaliśmy się na spacer w Parku Ocalałych z wielkim pomnikiem ku czci Sprawiedliwych Wśród Narodów. A po obiedzie pojechaliśmy do łódzkiego zoo i nowo otwartego orientarium – opowiada nauczyciel.  W środę odbyły się kolejne zajęcia w Centrum Dialogu im. Marka Edelmana. Jednym z punktów programu była projekcja filmu „Fotoamator” o życiu w łódzkim gettcie.

Po powrocie do Wąbrzeźna młodzież spotkała się ze starostą wąbrzeskim Krzysztofem Maćkiewiczem, a także z kierownikiem wydziału oświaty Krzysztofem Buchmietem i dyrektorem LO Aleksandrem Czarneckim. – Starosta Krzysztof Maćkiewicz podkreślił wagę organizowania takich spotkań dla procesu integrowania się Europy, zaś pan kierownik Krzysztof Buchmiet przekazał uczestnikom wymiany miłe upominki. Później podsumowaliśmy projekt w Polsce i już rozpoczęliśmy planowanie rewizyty w Alsfeld – dodaje Michał Stenzel.  

W czwartek rano goście z Niemiec wyruszyli w drogę powrotną do domu. – Już za rok w czerwcu 2023 r. uczniowie naszego liceum odwiedzą swoich kolegów z Albert-Schweitzer-Schule w Alsfeld – informuje koordynator projektu Michał Stenzel. – Chciałbym też podziękować za zaangażowanie w realizację projektu uczniom LO oraz ich rodzicom, którzy ze znaną na całym świecie polską gościnnością przyjmowali u siebie młodzież z Niemiec. Za wsparcie finansowe serdecznie dziękujemy jak zawsze niezawodnej organizacji Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży. W tym roku, podobnie jak i w poprzednich latach, dotacja na nasz projekt była szczególnie wysoka, ponieważ jury PNWM zakwalifikowało go do dofinansowania w ramach programu „Zachować pamięć”. Program ten premiuje szczególnie wysoko projekty, zajmujące się trudną polsko-niemiecką historią, Holokaustem, walką z ksenofobią i rasizmem. Dzięki temu otrzymaliśmy maksymalne możliwe do uzyskania stawki dofinansowania na każdego uczestnika projektu. Wsparcie finansowe i piękne upominki dla naszych gości otrzymaliśmy również od Starostwa Powiatowego w Wąbrzeźnie, za co serdecznie dziękujemy – podsumowuje Michał Stenzel.

(oprac. krzan)

Fot. (nadesłane)